در اين مقاله سعي خواهيم داشت به اين سوالات پاسخ دهيم:
گرده گل چيست؟چگونه توليد مي شود؟
اولین بار کلمه گرده در سال ۱۷۶۰ به نام پولن (Pollen) در زبان انگلیسی مورد استفاده قرار گرفت. گرده از یک لغت لاتین گرفته شده و به معنای پودر نرم است و در فرهنگ لغت آمریکایی به مواد پودر مانندی می گویند که در بساک گیاهان گلدار تولید میشود.
گرده گل دانه های خیلی کوچکی هستند که در انتهای پرچم گلها قرار می گیرند و از عوامل بارور شدن گیاهان به شمار می روند. گرده گل توسط زنبور عسل جمع آوری می شود و غذای زنبورهای جوان است و یکی از کامل ترین خوراکی های طبیعت محسوب می شود؛ زیرا تقریبا تمام مواد مغذی مورد نیاز انسان را شامل می شود. درباره خواص گرده گل همین بس که این محصول زنبور عسل سرشار از پروتئین ها (حدود 40 درصد پروتئین)، اسید آمینه های آزاد و ویتامین ها از جمله B-complex و اسید فولیک است.
جمع آوری گرده گل
زنبور عسل، گرده گل و ماده چسبناک اگلوتینات را برای پر کردن سبد گرده با استفاده از پاهای عقب خود جمعآوری میکند تا گرده گل زنبور عسل بسازد. این فرآیند شامل مرطوبسازی گلها بوسیله ترشحات دهانی زبان است و شکلگیری حبه گرده گل و چسبیدن آن به سبدهای ویژه را میسر میسازد.
ترکیبات گرده گل
ترکیب شیمیایی گرده گل با توجه به عاملهای مختلفی از جمله منشأ گیاهی، گونه زنبور جمعآوری کننده و منشأ جغرافیایی آن، با یکدیگر تفاوت دارد. تحلیل گردهشناسی، بهترین روش برای شناسایی منشأ گیاهی گرده زنبور است.
دامنه تغییرات شیمیایی موجود در دانه های گرده عبارتند از: پروتئین ۹ تا ۳۷ درصد – مواد معدنی (براساس وزن خشک) ۳ تا ۷ درصد- رطوبت (دانه گرده تازه) ۹ تا ۳۶ درصد که این عدد براساس رطوبت روزانه محیط متغییر است و میانگین آن كل مواد شیمیایی در ۹٪ است.
مواد مغذی گرده گل
کربوهیدراتها
کربوهیدراتها گروه اصلی مواد تشکیل دهنده هستند و حدود ۴۰ تا ۸۵ درصد گرده گل خشک را تشکیل میدهند. فراوانترین کربوهیدرات نسبت به سایر کربوهیدراتهای گرده گل، فروکتوز، و سپس گلوکز و ساکارز هستند.
پروتئین و آمینواسیدها
دومین ماده فراوان تشکیل دهنده گرده گل، پروتئینها هستند که به همراه ۲۰ آمینو اسید اساسی، حدود ۱۴ تا ۳۰ درصد آن خشک را تشکیل میدهند. آمینواسیدهایی مانند پرولین، اسید گلوتامیک و اسید آسپارتیک، آمینو اسیدهای اصلی هستند، هرچند، ترکیبات و مقادیر آمینو اسیدها در میان نمونههای مختلف گرده گل بدست آمده از منشأهای گیاهی و جغرافیایی مختلف، با یکدیگر متفاوت هستند.
چربیها
مطالعات پیشین درباره مقدار کل چربیهای گرده گل جمعآوری شده بوسیله زنبور عسل، مقدار ۱ تا ۱۰ درصد در گرده گل خشک را نشان داد. تعداد کل ۲۰ اسید چرب در گرده گل یافت شد؛ بعلاوه، محققان رابطه بین توزیع اسیدهای چرب و منشأ گیاهی آن را اثبات کردند. اگرچه، به دلیل ساختارهای پیچیده چربی و ایزومرهای مختلف چربی، شناسایی گروههای دیگر چربی از جمله فسفولیپیدها و اسفینگولیپیدها با استفاده از روش حاضر، کار دشواری است.